Монетаны өртеу деген не?

Криптовалюта әлемінде терминологияны түсіну қиынға соғуы мүмкін. Блокчейн технологиясын қамтамасыз ететін процестерді толық ұғыну үшін біраз ойланып көру қажет. Солардың бірі — «монета өртеу», бұл термин Ethereum-ның London Hardfork жаңартуына байланысты соңғы уақытта жиі айтылуда.

Монетаны өртеу айналымдағы кейбір активтерді жоюды білдіреді, яғни оларды пайдалану немесе саудалау мүмкін болмайды. Бірақ сізде құнды активті «өртеудің» қажеті не деген сұрақ туындауы мүмкін? Толығырақ білу үшін ары қарай оқыңыз.

Монетаны өртеу дегеніміз не?

Монета өртеу – криптовалютаны ешкім қол жеткізе алмайтын әмиянға жіберу процесі, нәтижесінде ол айналымнан шығып, іс жүзінде «өртеніп кетеді».

Монетаны өртеу көбінесе криптовалюта бағасының инфляциясын бақылау үшін қолданылады. Binance криптобиржасының мысалын қарастырайық: ол тоқсан сайын белгілі бір мөлшерде BNB токендерін өртеп отырады. Компания әр тоқсан сайын BNB түріндегі пайдасының 20%-ын өртеп отыруға уәде берген, бұндай токендерді платформа пайдаланушыларына тек белгілі бір жағдайларда қайтаратуға болады.

Бұл процесс негізінен Binance платформасындағы BNB токенінің бағасын реттеуге көмектеседі. Дегенмен, монетаны өртеудің басқа да қолданылу тәсілдері бар – адамдар немесе ұйымдар өз монеталарын белгілі бір себептерге байланысты жоя алады.

Бұл қалай жұмыс істейді?

Монеталарды немесе токендерді өртеудің мақсаты – айналымдағы монеталардың белгілі бір бөлігін жою арқылы бақылауға алу.

Бұл процесс тым артық монеталарды «өртеу» арқылы жүзеге асады. Монеталарды өртеу процесі – оларды жеке кілті болмағандықтан ешкім қолжеткізе алмайтын әмиян мекенжайына жіберу арқылы орын алады. Мұндай «қара құрдым» әмияны тұрақты коин өртеу үшін тиімді шешім болып саналады.

«Монета өртеу» термині бұл процесстің әлдеқайда қиын және ұзақ секілді әсер қалдырғанмен, шын мәнінде ол өте қарапайым.

Proof-of-burn

Монеталарды өртеудің әртүрлі себептері бар, олардың бірі – майнинг қуатын алу. Крипто транзакцияларын жасау үшін көп энергия жұмсайтын proof-of-work және proof-of-stake механизмдеріне қарағанда, proof-of-burn механизмі өзгеше.

Бұл жүйеде майнерлер криптовалюта майнингіне қол жеткізу және блоктарды жай ғана майнингке қарағанда әлдеқайда арзан бағамен жазу үшін токендерді өртеуі қажет. Бұған қоса, Proof-of-burn жүйесі аз энергия тұтынады, себебі ол жаңа монеталар өндірмейді, тек айналымнан монеталарды алып тастайды.

Экологиялық әсері болмағандықтан және майнерлер үшін шығындарды азайтатындықтан, бұл – криптовалюта жұмысының тиімді тәсілі деген пікірлер де бар.

Бұл экологиялық әсерінің болмауы және майнерлер үшін шығындар аз болғандықтан, криптовалюта жұмысының ең тиімді жолы, бірақ бұл пікірмен кейбіреудер келіспеуі мүмкін.

Монета өртеудің артықшылықтары

Активтердің жоғалуы монета өртеудің бір кемшілігі болуы мүмкін, бірақ оның бірнеше пайдасы да бар. Ең маңыздысы — ол, жасанды түрде болса да, монета бағасының асқындаған инфляциясын немесе дефляциясын тоқтата отырып, криптоактивтің бағасын бақылай алады.

Сонымен қатар, жаңартуды іске қосу үшін белгілі бір мөлшерде монета өртеу тәжірибесі де жиі кездеседі. Мысалы, Ethereum London Hardfork жаңартуы кезінде транзакциялық комиссия ретінде монеталардың үштен бірін өртеді, бұл Ethereum-ның proof-of-work-тен proof-of-stake-ке толық ауысуының алғашқы қадамдарының бірі болды.

Сайып келгенде, кейбір майнерлер proof-of-burn механизмін пайдалану үшін өз криптовалюталарын өртеуді таңдауы мүмкін, себебі бұл блоктарды арзан майнингін жасауға және құруға мүмкіндік береді.

Монетаны өртеу неліктен орын алады?

Монетаны өртеудің көптеген себептері болғанымен, кең тарағандары төменде берілген:

Жасанды баға инфляциясы

Бұл инвесторлардың портфельдеріндегі активтер құнын жасанды түрде өзгертуге арналған айла ретінде көрінуі мүмкін. Алайда, көптеген криптовалюта жобалары мұны бағаны бақылау үшін жасайды. Бұл коинге сұранысты арттырып, оның құнының біртіндеп (немесе жылдам) өсуіне ықпал етеді.

Криптовалютаны жаңарту

Алдыңғы бөлімде атап өтілгендей, Ethereum жақында ауқымды жаңарту жүргізіп (немесе оның алғашқы кезеңін бастап), осы процесті жүзеге асыру үшін үлкен транзакция орындады. Желі өзінің артық криптовалютасының бір бөлігін өртеу арқылы осы транзакцияның немесе жаңартудың құнын жапты. Бұл әрекет құнды өсіру үшін ғана жасалмайды. Жаңарту транзакция ретінде орындалатындықтан, оны іске асыру үшін белгілі бір мөлшерде коиндарды өртеу қажет.

Жоғалған монеталарды өтеу

Соңғы себеп криптовалютаны өртеу арқылы жоғалған монеталарды өтеумен байланысты. Бұл жағдайда монеталар бастапқы иелеріне қайтарылмайды, бірақ кездейсоқ орын алған транзакциялардан зиян шеккен пайдаланушыларға беріледі.

Монетаны өртеу инвесторлар үшін жақсы ма?

Монетаны өртеу инвесторлар үшін тиімді, бірақ трейдерлер үшін емес. Криптовалютаны портфельде ұстағысы келетіндер монеталарды өртеуден көп пайда көреді. Бұған себеп – өртенген монеталар саны артқан сайын, сол криптовалютаның құны уақыт өте келе өсуі ықтимал.

Бұл механизм майнерлер мен ұзақ мерзімге ұстаушыларды ынталандырады, өйткені олар портфельдерін ұлғайту үшін криптовалютаны сақтайды. Сондықтан, жалпы перспективада монетаны өртеу инвесторлар үшін пайдалы әрекет ретінде қарастырылады.

Монетаны өртеудің рөлдері маңызды

Монета өртеу — блокчейн жұмысының ажырамас бөлігі. Оны монета бағасын жасанды түрде көтеру үшін пайдалануға болады – мұны дұрыс тәсіл деп санайсыз ба, жоқ па, ол басқа мәселе. Алайда, оның тиімді және пайдалы қолдану жолдары да бар. Мысалы, оны жоғалған монеталарды пайдаланушыларға қайтару немесе қажетті криптовалюта желілерін жаңарту мен жақсарту мақсатында қолдануға болады.

Жалпы алғанда, монетаның өртенуі белгілі бір блокчейн жобаларына оң әсер етеді және олардың тұрақтылығын қамтамасыз етеді. Егер бұл процесс адамдарды криптовалютадан шеттетпесе, онда оны тиісті жобаларды жасаушы топтар мен жеке тұлғалар дұрыс басқара отырып, үлкен пайда әкеле алады.

Жиі қойылатын сұрақтар