Худ округінің ауыл тұрғындары мен жақын маңдағы Bitcoin майнинг алаңы арасындағы төрт жылға созылған дау Техас штатының криптобумының әлеуметтік шығындарын ашып берді. Үй иелері мемлекеттің ең ірі цифрлық актив майнерлерінің біріне қарсы шықты.
Дау ортасында Granbury маңындағы, Худ округінің құрамына кірмейтін аумақта орналасқан, MARA Holdings-тің ірі Bitcoin майнинг алаңы тұр.
Bitcoin майнинг үнемі ой азабына айналды
Көршілер нысанның салқындату жүйесінен үздіксіз шығатын төмен жиілікті гуіл күнделікті өмірлерін таусылмайтын азапқа айналдырды деп, шағымданады. MARA (бұрынғы Marathon Digital) өзінің заңды әрекет ететінін, инвестиция мен жұмыс орындарын әкелетінін және шуды азайтуға бағытталған шаралар қабылдағанын айтады.
Майнинг алаң 2022 жылы Granbury сыртындағы табиғи газ электр станциясының жанында іске қосылды. Тұрғындар көп ұзамай 24 сағат тоқтаусыз шудың үдегені туралы хабарлады, оны «ұшу-қону жолағында тұрғандай» немесе «Ниагара сарқырамасының шетінде жүргендей» деп сипаттаған. 2023 жылы алаң кеңейген сайын шағымдар да арта түсті.
«Мен артқы есігімнен шыққан сайын күнде осы дыбыс маған соққы береді», – деді тұрғындардың бірі жақында Al Jazeera репортажында. Басқалары ұйқысыз түндер, бас ауруы мен күйзеліс туралы айтты. «Қоғам ауруға шалдықты, – деді тағы бір тұрғын. – Бұл жай ғана шу емес, физикалық шабуыл. Бұл азаптау.»
Техастағы крипто өсімі жергілікті шектеулерге тап болды
Техас майнинг бойынша АҚШ-тағы ең ірі орталыққа айналды, 2023 жылға қарай ұлттық майнинг қуатының шамамен 30%-ын иеленді, арзан жер, төмен салық және қатаң реттелмейтін электр нарығы тарту күші болды.
Бұл өсу негізгі заңдық шындықпен бетпе-бет келді. Техас округтері әдетте заңмен күшейтілген шуды шектеу ережелерін қабылдай алмайды. Бұл құқық тек қалаларға тиесілі.
2024 жылы Худ округі шенеуніктері мемлекеттік «қолайсыз шу» туралы баптарды пайдалануға тырысты, жоғары децибел көрсеткіші үшін айыппұлдар салған еді.
Алайда, бұл бастама сотта сәтсіздікпен аяқталды, өйткені бұл заңдар қалалардағы шуды шектеу ережелерінен әлдеқайда тар болып шықты.
Сот істері және дәлелді зерттеулер
Тұрғындар ұйым құрып, мемлекеттік сотқа жеке мазасыздық ісін қозғады, майнингтен шығатын шу мен діріл үйлерін пайдалану құқығына елеулі кедергі келтіреді деп мәлімдеді.
Іс әлі де қаралуда, алаңның жұмысына қатысты деректер мен өлшеулерге қолжетімділікке қатысты даулар жалғасып жатыр.
Сонымен қатар, Худ округі 2024 жылдың соңында тәуелсіз акустикалық зерттеу жүргізуге тапсырыс берді. Есеп сайт маңында дыбыс деңгейінің жоғары болғанын көрсетіп, қылмыстық заңнамада қойылған шек басқа қалалардағы шуды реттеу стандарттарынан әлдеқайда босаң екенін баса айтты.
Зерттеу сонымен қатар толыққанды бағалау жүргізуге барлық жағдайларда қолжетімділік пен үйлестірудің жеткіліксіз болғанын да атап өтті.
MARA зиянын азайту үшін елеулі қаражат салғанын айтады. Компания ірі акустикалық қоршау тұрғызып, салқындатқыш желдеткіштердің біразын тыныш үлгілеріне ауыстырып, сайттың кейбір бөліктерін сұйықтықта салқындатуға көше бастады.
Al Jazeera келтірген мәлімдемеде, MARA жергілікті 320 млн доллардан астам инвестиция салғанын, ондаған жұмыс орнын қолдайтынын, салық түсімін әкелетінін және «жақсы көрші болуға берік ниет танытып отырғанын» айтты.
Алайда, тұрғындар үшін бұл қадамдар жеткіліксіз деп саналады.
«Бұл біз үшін мәңгі мекен еді, – деді бір үй иесі. – Мен мүлкімді сата алмаймын. Менің мүлкімнің құнынан да жоғары салық төлеп жатырмын.»
Қалалық мәртебе алуға ұмтылыстың сәтсіз аяқталуы
2025 жылы тұрғындар соңғы амал түрінде жаңа қадамға барды. Қоғамын қалаға айналдыруға ниеттенген олар жергілікті деңгейде шуға қарсы заңдар қабылдау құқығына ие болу үшін дауыс беруді бастады.
Бұл бастама бүкіл елдің назарын аударды әрі MARA тарапынан заңдық қарсылыққа тап болды, бірақ судья дауыс беруге рұқсат етті. Дегенмен, сайлаушылар қала боп бірігуді қолдамағандықтан, өзіндік басқаруға ұмтылыс тоқтады.
«Жоспар солай еді», – деді ұйымдастырушылардың бірі Al Jazeera-ға. – «Бірақ олар сол шайқаста жеңіліп, бәрі құлады.»
Қала мәртебесін алуға ұмтылудан ештеңе шықпағандықтан, тұрғындар енді сот арқылы күресті жалғастыратынын айтты.
