Талдаулар мен деректер крипто нарығы 2025 жылдың басынан бері ең белсенді альткоин маусымын бастан кешіріп жатқанын көрсетеді, көптеген альткоиндер Bitcoin-нан асып түсуде. Алайда, бұл толқудың артында парадокс жатыр. Көптеген бөлшек инвесторлар портфельдері аз немесе мүлдем пайда көрсетпегендіктен, алаңдаулы күйде қалып отыр.
Бұл мақала осы жағдайдың негізгі себептерін сипаттайды.
Альткоин нарығының капитализациясы өсіп жатыр, бірақ үстемдігі азаюда
TradingView деректері BTC және ETH-ті қоспағанда, TOTAL3 нарықтық капитализациясы қыркүйек айында 1,1 трлн доллардан асқан жаңа биіктікке жеткенін көрсетеді.
Алайда, 2022 жылдан бері ТОП-10-ды қоспағанда, OTHERS үлесі төмендеп, қазір тек 8%-ды құрайды.
Өткен циклдарда, мысалы 2017 және 2021 жылдары, TOTAL3 және OTHERS.D бірге өсті. Бұл үрдіс капиталдың тек ірі капитализациялы альткоиндерге ғана емес, сонымен қатар орта және кіші капитализациялы альткоиндерге де ағылғанын көрсетті.
Қазіргі айырмашылық капиталдың стейблкоиндер мен SOL, XRP, BNB, DOG, HYPE және LINK сияқты ТОП-10 альткоиндерге шоғырланғанын көрсетеді. Кіші альткоиндер әлдеқайда аз өтімділік алады, бұл олардың бағаларын инвесторлар бұрын сатып алған деңгейлерге қайтаруды қиындатады. Бұл жағдай тек бірнешеуінің жеңіске жетуіне, ал көпшілігінің шығынға ұшырауына әкеледі.
Бөлшек инвесторлар да көптеген монеталарға әртараптандыруды ұнатады, бұл олардың портфельдерінің кең нарықтық раллиге қарамастан тоқырап қалуын түсіндіреді.
«Позицияның өлшемі бәрін шешеді. Көптеген адамдар бір уақытта 25-30 токен ұстайды. Портфеліңіздің тек 1%-ын құрайтын токеннің 100 есе өсуі өміріңізді айтарлықтай өзгертпейді. Артық әртараптандырудан гөрі, бірнеше жоғары сенімділікпен бәс тігу жақсырақ», – деді сарапшы The DeFi Investor айтты.
Альткоин индексі өсіп жатыр, бірақ инвесторлар көңіл-күйі сақтықпен қалып отыр
Blockchain Center-дің Altcoin Season Index көрсеткіші қазір 80 ұпайға жетті. Бұл соңғы 90 күнде ТОП-50 альткоиндердің 80%-дан астамы Bitcoin-нан асып түскенін көрсетеді — бұл альткоин маусымының айқын белгісі.
Алайда, Fear & Greed Index 52 деңгейінде, бұл сақтықты және айқын бағыттық бейімділіктің жоқтығын көрсететін бейтарап деңгей.
Тарихи деректер 2024 жылғы ралли екі индикаторды да жоғары көтергенін көрсетеді. Сол уақытта Altcoin Season Index 75-тен жоғары көтерілді, ал Fear & Greed Index 80-ден асып, шектен тыс ашкөздікті көрсетті. Параллельді өсу капиталдың альткоиндерге күшті айналуымен инвесторлардың сенімін көрсетті. Бірақ қазір бұл жағдай орын алып жатқан жоқ.
Бөлшек сақтық өткен циклдарда алынған сабақтардан туындаған сияқты, онда альткоиндер FOMO және жаппай сатылымдар салдарынан тез көтеріліп, содан кейін құлдырады. ФРЖ мөлшерлеме шешімдері, салық әсерлері және геосаяси шиеленістер сияқты жаңа факторлар да күмәнділікке ықпал етуі мүмкін.
«Бұл енді ‘барлығы бай болады’ нарығы емес. Бұл ойыншыға қарсы ойыншы, әсіресе қазіргі макро ортада», – деп сарапшы Лука баса айтты.
2021 жылдан бері альткоиндар саны он есе өсті
2021 жылғы шыңына жақын TOTAL3 нарықтық капитализациясы болса да, контекст айтарлықтай өзгерді. CoinMarketCap 2025 жылы 21 млн-нан астам альткоин бақыланатынын хабарлайды — 2021 жылы шамамен 20 000 монетадан 100 есе көп.
Dune деректері 2017 жылдан 2025 жылға дейін токендердің жарылысын, әсіресе Ethereum, Solana және Base платформаларында ерекше токендердің күрт өсуін көрсетеді.
Бұл әлдеқайда таңдаулы орта жасайды. 2021 жылы инвесторлар аздаған монеталармен оңайырақ пайда таба алатын, себебі бәсекелестік төмен болды. DeFi, мемкоиндер және ЖИ токендерін қамтитын ондаған млн токендермен дұрыс таңдау жасау шөп арасынан ине іздегендей қиын.
«2021 жылы альткоин әлемі шағын болды және дерлік әрбір монета, тіпті сапасыздары да, раллиге ілікті. Енді 2025 жылы ойын өзгерді. Альткоиндер жүздеген есе көп. Мұндай артық ұсыныспен сіздің кездейсоқ шағын капиталды монетаңыздың сиқырлы түрде 100 есе өсу ықтималдығы нөлге жақын», – деп сарапшы Нонзи түсіндірді.
Көптеген жаңа токендер өтімділіктің төмендігі, раг пул схемалары немесе қатты бәсекелестік салдарынан тез сәтсіздікке ұшырайды. Көбінесе капиталды көптеген шағын капиталды токендерге бөлетін бөлшек инвесторлар қазір жоғары тәуекелдерге тап болады. Бұл жалпы нарық өсіп жатқанда да, шығындарға немесе өте аз қайтарымдарға әкеледі.
Осы үш фактор 2025 жылдың қыркүйек айындағы альткоин маусымының толық емес сезілуін түсіндіреді. Мұны жеңу үшін инвесторлар тереңірек зерттеу, негізі мықты жобаларға назар аудару және шамадан тыс әртараптандыруды қайта қарастыру қажет болуы мүмкін.
